Thursday, March 19, 2009

စိတ္အားျဖည့္ဓမၼပဒ (အုပ္စု(၁))

0 comment

အုပ္စု(၁)
အစံုလိုက္အုပ္စု
စိတ္ေကာင္းထားရင္၊ခ်မ္းသာမယ္၊စိတ္ေကာင္းမထားရင္၊ဆင္းရဲမယ္...................
ယမက၀ဂ္လို႔ေခၚတဲ့ အစံုလိုက္အုပ္စုမွာ အစံုလိုက္အစံုလိုက္ အတြဲလိုက္အတြဲလိုက္ အေၾကာင္းအရာ ေတြကို ျမတ္စြာဘုရား ေဟာၾကားဆံုးမထားပါတယ္။ စိတ္ေကာင္းနဲ႔စိတ္ဆိုး ဆင္းရဲနဲ႔ခ်မ္းသာ ေကာင္းမႈနဲ႔မေကာင္းမႈ ေကာင္းက်ိဳးနဲ႔မေကာင္းက်ိဳး ျပီးေတာ့....................

ဘ၀ဆင္းရဲတာစိတ္မေကာင္းလို႔
တရားအားလံုးရဲ့ ေရွ႕သြားေခါင္းေဆာင္ဟာ စိတ္ပါ။ တရားအားလံုးရဲ့ အၾကီးအမႉးဟာ စိတ္ပါ။ တရားအားလံုး ဟာစိတ္ေၾကာင့္ပဲ ျပီးစီးရပါတယ္။ ပ်က္စီးတဲ့စိတ္၊ မေကာင္းတဲ့စိတ္နဲ႔ ျပဳမယ္၊ေျပာမယ္၊ ၾကံစည္မယ္ဆိုရင္ အဲဒီပုဂၢိဳလ္ရဲ့ေနာက္ကို ဆင္းရဲဒုကၡေတြပဲ အစဥ္တစိုက္ လိုက္ၾကပါလိမ့္မယ္။ ဘာနဲ႔ဥပမာတူသလဲဆုိရင္ လွည္းတပ္ထားတဲ့၀န္ေဆာင္ႏြားရဲ့ ေျခေထာက္ကို လွည္းဘီးက အစဥ္တစိုက္လိုက္ျပီး ႏွိပ္စက္ေနသလိုပါပဲ။

ဘ၀ခ်မ္းသာတာစိတ္ေကာင္းလုိ႔
တရားအားလံုးရဲ့ ေရွ႕သြားေခါင္းေဆာင္ဟာ စိတ္ပါ။ တရားအားလံုးရဲ့ အၾကီးအမႉးဟာ စိတ္ပါ။ တရားအားလံုး ဟာစိတ္ေၾကာင့္ပဲ ျပီးစီးရပါတယ္။ၾကည္လင္တဲ့စိတ္၊ေကာင္းတဲ့စိတ္နဲ႔ ျပဳမယ္၊ေျပာမယ္၊ၾကံစည္မယ္ဆိုရင္ အဲဒီပုဂၢိဳလ္ရဲ့ေနာက္ကိုခ်မ္းသာသုခေတြပဲ အစဥ္တစိုက္ လိုက္ၾကပါလိမ့္မယ္။ ဘာနဲ႔ဥပမာတူသလဲဆိုရင္ အရိပ္ဟာ......အရိပ္ပိုင္ရွင္၊ အရိပ္ထြက္ပစၥည္းရဲ့ေနာက္ကို အစဥ္တစိုက္ မခြဲမခြာ လိုက္ေနသလိုပါပဲ။

အျငိဳးဖြဲ႔လွ်င္ရန္မျငိမ္း
“ငါ့ကို သူ ဆဲဖူးတယ္၊ ကဲ့ရဲ့ဖူးတယ္၊ အျပစ္ေျပာဖူးတယ္၊ ငါ့ကို သူခ်ဖူးတယ္၊ ထိုးဖူးတယ္၊ ရုိက္ဖူးတယ္၊ ငါ့ကို သူမတရား အႏိုင္ယူဖူးတယ္” လို႔ထပ္တလဲလဲ ေတြးေတာျပီး ရန္ျငိဴးဖြဲ႔ေနမယ္ဆိုရင္ တစ္ၾကိမ္တစ္ခါ ျဖစ္ခဲ့ဖူးတဲ့ ရန္ကႏွစ္ဦးႏွစ္ဖက္လံုးအတြက္ ဘယ္ေတာ့မွ မျငိမ္းေအးႏုိင္ေတာ့ပါဘူး။

အျငိဳးမဖြဲ႔မွရန္ျငိမ္း
“ငါ့ကို သူ ဆဲဖူးတယ္၊ ကဲ့ရဲ့ဖူးတယ္၊ အျပစ္ေျပာဖူးတယ္၊ ငါ့ကို သူခ်ဖူးတယ္၊ ထိုးဖူးတယ္၊ ရုိက္ဖူးတယ္၊ ငါ့ကို သူမတရား အႏိုင္ယူဖူးတယ္” လို႔ထပ္တလဲလဲ ေတြးေတာျပီး ရန္ျငိဴးဖြဲ႔ေနတာမ်ိဳး လံုး၀မျပဳလုပ္ဘူးဆိုရင္ တစ္ၾကိမ္ တစ္ခါ ျဖစ္ခဲ့ဖူးတဲ့ရန္ကႏွစ္ဦးႏွစ္ဖက္လံုးအတြက္ အစဥ္ထာ၀ရ ျငိမ္းေအးသြားႏိုင္ပါတယ္။

ရန္တံု႔မမူမွရန္ျငိမ္းမယ္
ရန္တုန္႔မူျခင္းျဖင့္ ဘယ္ေတာ့မွရန္မျငိမ္းႏိုင္ပါဘူး။ ရန္တံု႔မမူမွသာ ရန္ျငိမ္းႏိုင္ပါတယ္။ ဒါဟာ....သူေတာ္ေကာင္း တို႔ရဲ့ အစဥ္အလာ သြားရိုးလမ္းေၾကာင္းပါပဲ။

ေသမွာသိမွရန္ျငိမ္းမာ္
ခိုက္ရန္ျပဳတတ္တဲ့သူေတြက “ငါတို႔ဟာ ေသမင္းဆီကို အျမဲမျပတ္ သြားေနၾကရတဲ့သူေတြပါလား”လို႔ မသိၾကပါ
ဘူး။ အဲဒီလုိမသိၾကတဲ့အတြက္ ခိုက္ရန္ေတြဟာ တိုးပြားလာရပါတယ္။ ပညာရွိသူေတာ္ေကာင္းေတြကေတာ့
“ငါတို႔ဟာ ေသမင္းဆီကို အျမဲမျပတ္သြားေနၾကတဲ့သူေတြပါလား”လို႔ သိၾကပါတယ္။ အဲဒီလိုသိတဲ့အတြက္ ခိုက္
ရန္ေတြဟာ ျငိမ္းေအးသြားၾကပါတယ္။

ကမ္းပါးသစ္ပင္လိုလူ
၀ိတက္ဆိုးေတြရဲ့ အလိုကို လုိက္ျပီး ပ်င္းရိ တြန့္ဆုတ္ေနတဲ့ သူကို ကိေလသမာရ္(စိတ္ေကာင္းေတြကို ေသေအာင္ သတ္တတ္တဲ့ ကိေလသာ)ကလႊမ္းမိုး ႏွိပ္စက္ႏိုင္ပါတယ္။ ဘာနဲ႔ ဥပမာတူသလဲဆိုရင္ ေခ်ာက္ကမ္းပါးျပတ္မွာ ေပါက္ေနတဲ့အာခ်ည့္အားနဲ႔ သစ္ပင္ကို အင္အားၾကီးမွားတဲ့ ေလျပင္းေလထန္က လႊမ္းမိုးခ်ိဳးဖ်က္ပစ္ႏိုင္သလိုပါပဲ။

ေက်ာက္ေတာင္လိုလူ
ၾကံဳလာသမွ် အာရုံတုိင္းကို တင့္တယ္တယ္၊ ေကာင္းတယ္လို႔ အဖန္ဖန္ရႈျမင္တဲ့သူ၊ မ်က္စိ၊နား၊ႏွာ၊လွ်ာ၊ ကိုယ္၊စိတ္ ဣေျႏၵေျခာက္ပါးကို ေစာင့္စည္းတဲ့သူ၊ အစားအေသာက္နဲ႔တကြ ပစၥည္း၀တၱဳေတြရဲ့ အေပၚမွာ အတိုင္းအရွည္သိတဲ့သူ၊ ဘုရားတရားသံဃာနဲ႔ ကံ၊ ကံရဲ့အက်ိဳးကို မတုန္မလႈပ္ ယံုၾကည္တဲ့သူ၊ ၾကိဳးစားအားထုတ္မႈ ၀ီရိယရွိတဲ့သူကို ကိေလသမာရ္(စိတေကာင္းေတြကို ေသေအာင္သတ္တတ္ တဲ့ကိေလသာ)ကမလႊမ္းမိုး မႏွိပ္စက္ႏိုင္ပါဘူး၊ ဘာနဲ႔ဥပမာတူသလဲဆိုရင္ ေက်ာက္သားအတိျပီးတဲ့ ေက်ာက္ေတာင္ၾကီးကို အင္အားေပ်ာ့တဲ့ေလက မလႊမ္းမိုး မဖ်က္ဆီးႏိုင္သလိုပါပဲ။

ဖန္ရည္စြန္းသူ ဖန္ရည္၀တ္မ၀တ္ရ
စိတ္အစဥ္မွာ ရာဂ၊ ေဒါသစတဲ့ ကိေလသာဖန္ရည္စြန္းထင္းေနတဲ့သူ၊ မ်က္စိ၊နား၊ႏွာ၊လွ်ာ၊ကိုယ္၊စိတ္ ဣေျႏၵေျခာက္ပါးကို ယဥ္ေက်းေအာင္မဆံုးမတဲ့သူ၊ စကားကို မွန္မွန္ကန္ကန္ မေျပာဆိုတဲ့သူဟာ ဖန္ရည္စြန္းတဲ့ အ၀တ္(သကၤန္း)ကို လံု၀မ၀တ္ရုံ မသံုးစြဲထိုက္ပါဘူး။


ဖန္ရည္၀တ္နဲ႔ ထိုက္တန္သူ
ရာဂ၊ ေဒါသစတဲ့ ကိေလသာဖန္ရည္ အားလံုးကုိ ေထြးအံစြန္႔ပစ္ျပီးတဲ့သူ စိတ္အစဥ္မွာ ကိေလသာဖန္ရည္ မစြန္း ထင္းတဲ့သူ၊ သီလသိကၡာ ေကာင္းစြာတည္တဲ့သူ သီလရွိတဲ့သူ၊ မ်က္စိ၊နား၊ႏွာ၊လွ်ာ၊ကိုယ္၊စိတ္ ဣေျႏၵေျခာက္ပါး ကို ယဥ္ေက်းေအာင္ဆံုးမတဲ့သူ၊ စကားကိုမွန္မွန္ကန္ကန္ေျပာဆိုတဲ့သူဟာ ဖန္ရည္စြန္းတဲ့အ၀တ္(သကၤန္း)နဲ႔ တကယ့္ကို ထိုက္တန္ပါတယ္။

အႏွစ္မက်န္တာ အၾကံမွားလို႔
အႏွစ္မဟုတ္တဲ့ အကာကိုေတာ့ အႏွစ္လို႔ မွတ္ထင္၊ အကာမဟုတ္တဲ့ အႏွစ္ကိုေတာ့ အကာလို႔သိျမင္ေနတဲ့သူ ေတြဟာအေတြးမွား၊ အၾကံမွား အယူအဆမွားေတြမွာပဲ စိတ္က်က္စားေနၾကတဲ့အတြက္ တကယ့္အႏွစ္စစ္ အႏွစ္ မွန္ကိုဘယ္ေတာ့မွ မရႏိုင္ၾကေတာ့ပါဘူး။

အႏွစ္သိမွ အႏွစ္ရွိမယ္
အႏွစ္ကို အႏွစ္လို႔ သိျပီး အကာကို အကာလို႔ျမင္တဲ့သူေတြဟာ အေတြးမွန္၊ အၾကံမွန္ အယူအဆမွန္ေတြမွာပဲ စိတ္က်က္စားေနၾကတဲ့အတြက္ တကယ့္အႏွစ္စစ္ အႏွစ္မွန္ကို အျပည့္အ၀ ရရွိႏိုင္ၾကပါတယ္။

အမိုးက်ဲရင္ မိုးရႊဲမယ္
ေကာင္းေကာင္းမိုးမထားတဲ့အိမ္၊ အမိုးက်ဲေနတဲ့အိမ္ကို မိုးေရမိုးေပါက္ေတြ ထိုးေဖာက္ ၀င္ေရာက္ႏိုင္သလို သမထဘာ၀နာ၊ ၀ိပႆနာဘာ၀နာေတြနဲ႔ ထံုမြမ္းမထားတဲ့ စိတ္ကိုလည္း ရာဂ၊ေဒါသစတဲ့ ကိေလသာေတြ ထိုးေဖာက္၀င္ေရာက္ ႏွိပ္စက္ႏိုင္ပါတယ္။

အမိုးလံုမွ ခ်မ္းသာမယ္
ေကာင္းေကာင္းမိုးထားတဲ့အိမ္၊ အမိုးစပ္ေနတဲ့အိမ္ကို မိုးေရမိုးေပါက္ေတြ မထိုးေဖာက္ မ၀င္ေရာက္ႏိုင္သလို သမထဘာ၀နာ၊ ၀ိပႆနာဘာ၀နာေတြနဲ႔ ထံုမြမ္းထားတဲ့ စိတ္ကိုလည္း ရာဂ၊ေဒါသစတဲ့ ကိေလသာေတြ မထိုးေဖာက္မ၀င္ေရာက္ မႏွိပ္စက္ႏိုင္ေတာ့ပါတယ္။

ခုလည္းစိတ္ညစ္ေနာင္လည္းစိတ္ညစ္
မေကာင္းမႈျပဳတဲ့သူဟာ ဒီဘ၀မွာလည္း ကိုယ့္မေကာင္းကံကို ကိုယ္ေတြးျပီး ၀မ္းနည္းစိတ္ညစ္ရသလို ေနာင္ဘ ၀မွာလည္း ကိုယ့္မေကာင္းကံရဲ့ အက်ိဳးဆင္းရဲဒုကၡ အမ်ိဳးမ်ိဳးကို ကိုယ္ခံစားျပီး ၀မ္းနည္းစိတ္ညစ္ရပါတယ္။ ပစၥဳပၸန္ဘ၀မွာေရာ တမလြန္ဘ၀မွာပါ ၀မ္းနည္းစိတ္ညစ္ရတာပါ။ မေကာင္းမႈျပဳတဲ့သူဟာ ကိုယ့္ျပဳထားတဲ့ မေကာင္းမႈရဲ့ ညစ္ႏြမ္းမည္းေပမႈကို ျမင္ရတိုင္း ၀မ္းနည္းပူေဆြးရ၊ စိတ္ပင္ပန္းဆင္းရဲရပါတယ္။

ခုလည္းေပ်ာ္ရြင္ေနာင္လည္းေပ်ာ္ရြင္
ေကာင္းမႈျပဳတဲ့သူဟာ ဒီဘ၀မွာလည္း ကိုယ့္ေကာင္းကံကို ကိုယ္ေတြးျပီး ၀မ္းေျမာက္ေပ်ာ္ရြင္ရသလို ေနာင္ဘ၀ မွာလည္း ကိုယ့္ေကာင္းကံရဲ့ အက်ိဳးခ်မ္းသာသုခ အမ်ိဳးမ်ိဳးကို ကိုယ္ခံစားျပီး ၀မ္းေျမာက္ေပ်ာ္ရႊင္ရပါတယ္။ ပစၥဳ ပၸန္ဘ၀မွာေရာ တမလြန္ဘ၀မွာပါ ၀မ္းေျမာက္ေပ်ာ္ရႊင္ရတာပါ။ ေကာင္းမႈုုုျပဳတဲ့သူဟာ ကိုယ္ျပဳထားတဲ့ ေကာင္း မႈရဲ့ သန္႔စင္ျဖဴေဖြးမႈကို ျမင္ရတိုင္ ၀မ္းေျမာက္ေပ်ာ္ရြင္ရ ၊ ၾကည္ႏူးေက်နပ္ရပါတယ္။

အလုပ္မွားက စိတ္ပူရ
မေကာင္းတဲ့အလုပ္ လုပ္တဲ့သူဟာ ဒီဘ၀မွာလည္း စိတ္ပူေလာင္ရ၊ေနာင္ဘ၀မွာလည္း စိတ္ပူေလာင္ရပါတယ္။ ပစၥဳပၸန္ ၊ တမလြန္ႏွစ္ခုလံုးမွာ စိတ္ပူေလာင္ရတာပါ။ ပစၥဳပၸန္ဘ၀မွာ “ငါမေကာင္းတဲ့ အလုပ္ လုပ္မိေလးျခင္း” လို႔ ေတြးျပီး စိတ္ပူေလာင္ရသလို တမလြန္ဘ၀ အပါယ္ေလးပါးတစ္ပါးပါး မေကာင္းရာဒုဂၢတိ ေရာက္တဲ့အခါ ဆင္းရဲ ဒုကၡေတြကို နာက်င္သည္းထန္စြာ ခံစားျပီး အၾကီးအက်ယ္ စိတ္ပူေလာင္ရပါတယ္။

အလုပ္မွန္က စိတ္ေအးရ
ေကာင္းတဲ့အလုပ္ လုပ္တဲ့သူဟာ ဒီဘ၀မွာလည္း ႏွစ္သက္ရ၊ စိတ္ခ်မ္းသာရ၊ ေနာင္ဘ၀မွာလည္း ႏွစ္သက္ရ စိတ္ခ်မ္းသာရပါတယ္။ ပစၥဳပၸန္ တမလြန္ ႏွစ္ခုလံုးမွာ ႏွစ္သက္ရ စိတ္ခ်မ္းသာရတာပါ။ ပစၥဳပၸန္ဘ၀မွာ “ငါေကာင္းတဲ့အလုပ္ လုပ္ထားတယ္၊ ငါေကာင္းတဲ့အလုပ္ လုပ္ျပီးျပီး”လို႔ ေတြးျပီး ႏွစ္သက္ရ၊ စိတ္ခ်မ္းသာရသ လို တမလြန္ဘ၀ လူ႔ျပည္၊နတ္ျပည္ ေကာင္းရာသုဂတိ ေရာက္တဲ့အခါ ခ်မ္းသာသုခေတြကို ျပည့္စံုၾကြယ္၀စြာ ခံစားျပီး အၾကီးအက်ယ္ ႏွစ္သက္ရ၊ စိတ္ခ်မ္းသာရပါတယ္။

သိျပီးမက်င့္ရင္ ႏြားေက်ာင္းသား
အက်ိဳးစီးပြားေကာင္းေတြ ျဖစ္ထြန္းေစႏိုင္တဲ့ ပိဋကတ္သံုးေဖာ္ ဘုရားတရားေတာ္ေတြကို အမ်ားၾကီး သင္ယူပို႔ခ် ေဟာျပေနေပမယ့္ အဲဒီတရားေတာ္ေတြအတုိင္း လိုက္နာျပဳက်င့္မႈမရွိဘဲ ေမ့ေမ့ေလ်ာ့ေလ်ာ့ ေပါ့ေပါ့ဆဆ ေနမယ္ဆိုရင္ မဂ္ဖိုလ္ေ၀စုရတဲ့သူ၊ မဂ္ဉာဏ္ဖိုလ္ဉာဏ္နဲ႔ နိဗၺာန္ကို မ်က္ေမွာက္ျပဳႏိုင္တဲ့သူူ လံုး၀မျဖစ္ႏိုင္ပါဘူး။ ဘာနဲ႔ဥပမာတူသလဲဆိုရင္ ႏြားပိုင္ရွင္ သူတစ္ပါးတို႔ရဲ့ ႏြားေတြကို ေရတြက္ထိန္းေက်ာင္းရတဲ့ အခစား ႏြားေက်ာင္းသားဟာ ႏြားထြက္ပစၥည္း အရသာငါးမ်ိဳး (ႏို႔ရည္၊ ႏို႔ဓမ္း ၊ ေထာပတ္၊ ရက္တက္၊ ဆီဦး)ရဲ့ ေ၀စုရတဲ့သူ ႏို႔နဲ႔ ႏို႔ထြက္ပစၥည္းေတြ သံုးေဆာင္ခံစားခြင္႔ရတဲ့ သူလံုး၀ မျဖစ္ႏိုင္သလိုပါပဲ။

သိျပီးက်င့္ရင္ ႏြားပိုင္ရွင္
အက်ိဳးစီးပြားေကာင္းေတြ ျဖစ္ထြန္းေစႏိုင္တဲ့ ပိဋကတ္သံုးေဖာ္ ဘုရားတရားေတာ္ေတြကို အနည္းငယ္မွ်သာ သင္ယူပို႔ခ် ေဟာျပေနေပမယ့္ မဂ္ဖိုလ္နိဗၺာန္နဲ႔ လိုက္ေလ်ာညီေထြတဲ့ အက်င့္ေကာင္းအက်င့္ျမတ္ေတြကို (ကိုယ္ သင္ယူလို႔ သိထားတဲ့ တရားေတာ္ေတြအတိုင္း) က်င့္ၾကံၾကိဳးကုတ္ အားထုတ္မယ္ဆိုရင္ ရာဂ၊ ေဒါသ ေမာဟေတြ ကိုလည္း ပယ္စြန္႔ႏိုင္၊ သိသင့္သိထိုက္တဲ့ သစၥာေလးပါး အမွန္တရားေတြကိုလည္း ေကာင္းေကာင္းပိုင္ပိုင္သိ၊ စိတ္ကလည္း ကိေလသာအေႏွာင္အဖြဲ႔ကေန ရွင္းရွင္းၾကီးလြတ္ျပီး ပစၥဳပၸန္ရုပ္နာမ္ခႏၶာ အေပၚမွာေရာ၊ တမလြန္ ရုပ္နာမ္ခႏၶာအေပၚမွာေရာ၊ အတြင္း အဇၩတၱ ရုပ္နာမ္ခႏၶာအေပၚမွာေရာ၊ အျပင္ဗဟိဒၶ ရုပ္နာမ္ခႏၶာအေပၚမွာပါ တဏွာဒိ႒ိနဲ႔ မစြဲလမ္းေတာ့တဲ့ ရဟႏ ၱာပုဂၢိဳလ္ ျဖစ္ႏိုင္ပါတယ္။ ႏြားပိုင္ရွင္ဟာ ႏို႔နဲ႔ ႏို႔ထြက္ပစၥည္းေတြရဲ့ အရသာ ေ၀စုကိုရသလုိ နည္းနည္းသိျပီး မ်ားမ်ားက်င့္တဲ့ ပုဂၢိဳလ္ဟာလည္း မဂ္ဖိုလ္ေ၀စုရတဲ့သူ၊ မဂ္ဉာဏ္ဖိုလ္ဉာဏ္နဲ႔ နိဗၺာန္ကို မ်က္ေမွာက္ျပဳႏိုင္တဲ့သူ ျဖစ္ႏိုင္ပါတယ္။


အရွင္ဆႏၵာဓိက ၏ စိတ္အားျဖည့္ဓမၼပဒ စာအုပ္မွ ထုတ္ႏုတ္တင္ျပပါသည္။

Wednesday, March 11, 2009

စကားေျပာေသာျမိဳ႕မ်ား

2 comment
ေအးစက္ေနတဲ့ အိမ္ထဲ၊ အထီးက်န္ေနတဲ့အေမ
ေသာကနဲ႔အိမ္ျပန္လာမဲ့ သားသမီးေတြကို
အျပံဳးနဲ႔ၾကိဳရင္း၊ မျဖစ္ခ်င္တဲ့ဘ၀မွာ
အေမေနတတ္ေနျပီလား။
ေငြေၾကးရဲ့ျဖားေယာင္းမႈေနာက္၊ ဘ၀ကိုေရာင္းစားေနတဲ့
ေမွ်ာ္လင့္ခ်က္ကုန္စရာ သားေတြအတြက္
အေမ့ ေမတၱာေတြနဲ႔ထိုက္တန္လို႔လား။
အေမေလွ်ာက္ခဲ့တဲ့လမ္း၊ အေမေဖါက္ခဲ့တဲ့လမ္း
အခုေတာ့လမ္းဆံုးခဲ့ျပီလား။
၄၊၅ ႏွစ္ကၽႊန္ခံ၊ အိမ္ေတာင္ေငြျပန္မပို႔ႏိုင္တဲ့သား
“မင္းတို႔ရွာတဲ့ေငြေတာ့ ငါကပ်င္းေတာင္ပ်င္းေသး”နဲ႕
အေမ့စကား၊ မ်က္ႏွာေတာင္ထားစရာမရွိေတာ့ပါ့လား။
ဒီဘ၀ဒီအေျခအေန ပခံုးနဲ႔ထမ္းပို႔ခဲ့တယ္။
လိုေလေသးမရွိျဖည့္ဆည္းခဲ့တယ္။
ဒီအရိပ္ဒီအေျခၾကိဳေတြးလို႔ ရင္ေလးခဲ့တယ္။

အေမ့အေတြး ေအးရေအာင္ျဖည့္ခဲ့တဲ့အေဖ။
မိသားစုတာ၀န္ထမ္းရတာ အသက္အရႊယ္နဲ႔မမွ်
ရုိးရိုးေအးေအး ေနတတ္သလိုေနခဲ့တယ္
အေရးၾကံဳရင္ မားမားမတ္မတ္ရပ္တည္
အေမ့ေဘးက ပခံုးတစ္စံုအျဖစ္ရွိေပးခဲ့တယ္။
ေက်းဇူးပါေဖေဖ။

တက္ခ်ိန္ျပီးရင္က်ခ်ိန္ဆိုတာလည္းရွိမွာပဲ
ဒီေလာက္ေတာ့မက်သင့္ပါဘူးေလ။
ဆံုဆည္းမႈဆိုတာရွိရင္ေတာ့ခြဲခြာမႈဆိုတာရွိမွာပဲ
ဒီေလာက္ျမန္ျမန္ၾကီး မခြဲခြာသင့္ပါဘူးေလ။
၁၃ႏွစ္ဆိုတဲ့အတိုင္းအတာ
မင္းရင္ခြင္မွာ ေပ်ာ္ရြင္ဖူးရဲ့၊ ၾကည္ႏႈးဖူးရဲ့
ေလာကဓံတရားေတြ ၾကံဳခဲ့ဘူးရဲ့
ပညာႏို႔ရည္ေသာက္ခဲ့ဘူးရဲ့
လိုခ်င္တက္မက္ခဲ့တဲ့ ေငြအသျပာေတြ
ေပးလိုက္ရတဲ့ ရင္းႏွီးမႈေတြ
စိတ္ဓါတ္ေတြေတာင္ ပ်က္စီးလို႔
မင္းကိုငါတို႔ျမတ္ႏိုးတယ္၊
တေန႔မင္းဆီျပန္လာခဲ့မယ္။ ။


သစ္ခက္(၁၁-၀၃-၀၉)

Saturday, March 07, 2009

က်န္းမာေရးကိုကိုးကြယ္ပါ

1 comment
ေခာတ္ျပိဳင္ဂ်ာနယ္မွာဖတ္လိုက္ရတယ္။ ဆရာေအာင္သင္း ရဲ့အေ၀းေရာက္လူငယ္မ်ားအေပၚအၾကံဳျပဳခ်က္ေတြ။အဲဒီထဲက က်န္းမာေရးကိုကိုးကြယ္ပါတဲ့။ က်ေနာ္တို႔တေတြ ငယ္ရႊယ္တဲ့အခ်ိန္၊ စိတ္ဓါတ္ေတြတက္ၾကႊေနတဲ့အခ်ိိန္ဆိုေတာ့ က်န္းမာေရးကေတာ့ေဒါင္ေဒါင္ျမည္ပဲဆိုျပီး ေတာ္တန္ရုံဂရုမထားၾကပါဘူး။ ခုလိုအခ်ိိန္ေတာ့က်န္းမာေရးတန္ဖိုးမသိခ်င္ေယာင္ေဆာင္ေနၾကပါတယ္။ တကယ္ျဖစ္ေတာ့မွ မရႈႏိုင္မကယ္ႏိုင္ျဖစ္ေတာ့တာပါပဲ။ ကိုယ့္အိမ္နဲ႔အေ၀းတေနရာေစာင့္ေရွာက္မယ့္သူရိွိရင္ တမ်ိဳးေပါ့။ မရွိရင္ အားငယ္ဖို႔ေကာင္းပါတယ္။ ဒါေတြမသိဘူး မဟုတ္ပါဘူး။ ဒါေပမယ့္ေပါ့ေပါ့တန္တန္ပဲ သေဘာထားၾကပါတယ္။ ကိုယ့္ကိုယ္ခံအားကို ကိုသိၾကပါတယ္။ မျဖစ္မေနလုပ္ရမဲ့ကိစၥမွအပ ကိုယ္ခံအားကိုေခၽႊတာသင့္ပါတယ္။ တခ်ိဳ႕လူေတြ အအိပ္အေနနည္းပါးတယ္။ညည့္နက္မွအိပ္ႏိုင္ၾကပါတယ္။ က်ေနာ္တို႔လာတာ အလုပ္(သို႔)ေက်ာင္း အတြက္မဟုတ္လား။ မနက္က်ရင္ကိုယ္စီ သက္ဆိုင္ရာကိုသြားတဲ့အခါ ၾကည္ၾကည္လင္လင္နဲ႔သြားရရင္မေကာင္းဘူးလား။ အိမ္မွာအခန္းေဖာ္တစ္ေယာက္ရွိတယ္။ ညည့္နက္မွအိပ္ပါတယ္။ မနက္ဆိုရင္ ေတာ္ေတာ္ႏိုးယူူရပါတယ္။ အက်ိဳးရွိတဲ့အလုပ္လုပ္ေနတာလားဆိုေတာ့လည္း မဟုတ္ပါဘူး။ TV ၾကည့္ေနပါတယ္။က်ေနာ္ေခါင္းကိုက္တတ္ပါတယ္။အိပ္ယာထေနာက္က်လို႔ ေခါင္းကိုက္ျပီဆို ဘာကိုမွစိတ္၀င္တစားမလုုပ္ႏိုင္ေတာ့ပါဘူး။ ဘာကိုမွစိတ္မ၀င္စားတဲ့ေန႔ဟာအဓိပၸါယ္မရွိတဲ့ေန႔ပါပဲ။ အေသာက္အစားရွိတဲ့သူငယ္ခ်င္းေတြ နည္းနည္းေလွ်ာ့ၾကပါ။ တခ်ိဳ.ရွိတယ္ ေသာက္မွ။က်ေနာ္သူငယ္ခ်င္းတစ္ေယာက္ ခါးနာတဲ့ေရာဂါရွိတယ္။ မမူးတဲ့ေနဆိုရင္ အေစာၾကီးႏိုးျပီး မအိပ္ႏိုင္ေလာက္ေအာင္ခါးနာပါတယ္။ ဒီလိုမ်ိဳးဆိုေတာ့လည္း က်န္းမာေရးကိုဂရုစိုက္ေပးရတာေပါ့။တခ်ိဳ.သတ္သတ္လြတ္စားၾကတယ္။ဘာရည္ရြယ္ခ်က္နဲ႔ပဲစားစား အဟာရျဖစ္ေအာင္ေတာ့စားေစခ်င္ပါတယ္။ ကိုယ့္ရဲ့ BMI လည္းစစ္ေဆးျပီး လိုအပ္တာေတြလုပ္ေဆာင္ေစခ်င္ပါတယ္။ BMI ကိုသိခ်င္ရင္ေတာ့့http://www.nhlbisupport.com/bmi/bmi-m.htm မွာစစ္ေဆးႏိုင္ပါတယ္။ဒါကေတာ့ ကိုယ္က်န္းမာေရးေပါ့။ စိတ္က်န္းမာေရးကေတာ့ တရားစာမ်ားမ်ားဖတ္။ မႏိုင္းႏိုင္းတို႔လို စိတ္အဟာရျဖစ္ေစမယ့္ ဘေလာ့ေတြမ်ားမ်ားဖတ္သင့္ပါတယ္။ သူငယ္ခ်င္းတို႔က်န္းမာေရးကို ေပါ့ေပါ့တန္တန္မ်ား သေဘာထားခဲ့သည္ရွိေသာ္ နည္းနည္းေလးဂရုစိုက္ေစခ်င္တဲ့ဆႏၵနဲ႔ပါ။ ကိုယ္က်န္းမာ၊စိတ္ခ်မ္းသာနဲ႔ လိုရာပန္းတုိင္ကိုေလွ်ာက္လွမ္းႏိုင္ပါေစလို႔ဆုမြန္ေကာင္းေတာင္းလွ်က္......

Wednesday, March 04, 2009

ေအးရိပ္

0 comment
ေအးရိပ္ေလး ေတြ႔ထားပါတယ္။ စိတ္ပင္ပန္းမႈမ်ားလည္း အထိုက္အေလွ်ာက္ ေျပေလွ်ာ့ေစမယ္လို႔ေမွ်ာ္လင့္ပါတယ္။
မသြားျဖစ္ေသးဘူးဆိုရင္ေတာ့တစ္ေခါက္ေလာက္ျဖစ္ျဖစ္သြားၾကည့္လိုက္ပါ။
လိပ္စာကေတာ့ ေရႊပါရမီ (www.shweparami.net)ပါ။

ေလးစားလွ်က္

ေလးစားပါတယ္(၁)

2 comment

မနက္ပိုင္း ေအးခ်မ္းေနတုန္း၊ စိတ္ခ်မ္းသာ ကိုယ္ခ်မ္းသာရွိတုန္း အခုတေလာ ခဏခဏ စဥ္စားမိေနတဲ႔ အေၾကာင္းအရာေလး တစ္ခုကို ေျပာမယ္။အခုတေလာ စဥ္းစားေနတာဆိုလို႔ အခုမွ စဥ္းစားတာမဟုတ္ဘူး။ ဒီအေၾကာင္းအရာကို စဥ္းစားတာ ေတာ္ေတာ္ၾကာျပီ။ ႏွစ္ေပါင္းကို ေတာ္ေတာ္ၾကာျပီ။ ငယ္ငယ္ကတည္းကစျပီး စဥ္းစားတာပဲ။ ငယ္ငယ္ေလး ကတည္းက စျပီးေတာ့စဥ္းစားခဲ့လို႔လည္း တျဖည္းျဖည္းနဲ႔ ဒီအေၾကာင္းအရာနဲ႔
ပက္သက္ျပီးေတာ့ ပိုျပီးသေဘာေပါက္လာတာ။ ငယ္ငယ္ကတည္းက နည္းနည္း သေဘာေပါက္ခဲ့လို႔ ဘ၀ရဲ့ဦးတည္ခ်က္ေတြ သေဘာထားေတြမွန္ခဲ့တာ။ အသက္ၾကီးလာေလ ပိုျပီး နက္နက္နဲနဲ သေဘာေပါက္လာေလျဖစ္လာတယ္။ ပိုျပီးသေဘာေပါက္လာတယ္ဆိုေတာ့ အကုန္လံုး သေဘာေပါက္ သြားျပီလို႔ေတာ့ ေျပာလို႔မရဘူး။ဒီလို အေၾကာင္းအရာေတြကို ယ္ငယ္ကတည္းက သေဘာေပါက္ႏိုင္ရင္ ကိုယ့္ဘ၀ဟာ ပိုျပီးေတာ့ ေလးနက္မယ္၊ တန္ဖိုးရွိမယ္။ ဦးတည္ခ်က္မွန္မယ္။အင္မတန္ အဖိုးတန္တဲ့ဘ၀၊ ကိုယ္ရဲ့ စိတ္ဓါတ္ အင္အားေတြ၊ခႏၶာကိုယ္ အင္အားေတြဟာ ဘာမွအေရးမၾကီးတဲ့ ကိစၥေတြဘက္ကို ေရာက္ျပီးေတာ့အက်ိဳးမရွိဘဲ ကုန္သြားတာမ်ိဳး မျဖစ္ေတာ့ဘူး။ျမင့္ျမတ္တဲ့ဘက္ကို ဦးတည္ျပီး သြားေနရတာဟာ ေပ်ာ္စရာ အေကာင္းဆံုး၊ ေက်နပ္စရာ အေကာင္းဆံုးပါ။ ဒီေပ်ာ္နည္း၊ ဒီေက်နပ္နည္းကို ေသေသခ်ာခ်ာ ခံစားလို႔ ရသြားရင္ တျခားေပ်ာ္နည္း၊ ေက်နပ္နည္းေတြကို ေတာ္ေတာ္ အေပၚယံ ဆန္တယ္ပါလားဆိုတာ သိရတယ္။

တကယ္လိုခ်င္တာ ဘာလဲ။

ေျပာမယ့္အေၾကာင္းအရာက အခ်က္အလက္ေတြ ေတာ္ေတာ္မ်ားတယ္။ တစ္ခု နဲ႔ တစ္ခု ဆက္စပ္မႈေတြလည္းမ်ားတယ္။ ဘယ္ကစ,ေျပာရရင္ေကာင္းမလဲဆိုေတာ့ လူေတြတကယ္ လိုခ်င္တာ ဘာလဲဆိုတာကေန စ,ေျပာမယ္။
လူေတြတကယ္လိုခ်င္တာ ဘာလဲ။
စိတ္ခ်မ္းသာမႈ။
ဟုတ္ျပီ ၊ စိတ္ခ်မ္းသာမႈကို လိုခ်င္တယ္။ ဘာပဲလုပ္လုပ္ စိတ္ခ်မ္းသာမႈရမယ္ ထင္လို႔ လုပ္တာ။ ဥပမာ- ပိုက္ဆံရွာတယ္။ ဘာျဖစ္လို႔ ပိုက္ဆံရွာသလဲဆိုေတာ့ ပိုက္ဆံရွိရင္ စိတ္ခ်မ္းသာမယ္ထင္လို႔ပဲ။ TV ေတြ Video ေတြၾကည့္တယ္။ ဘာေၾကာင့္ ၾကည့္သလဲဆိုေတာ့ အဲဒီလို ၾကည့္ေနရင္ စိတ္ခ်မ္းသာတယ္ထင္လို႔ပဲ။ စိတ္ခ်မ္းသာမယ္ထင္လို႔ တျခားလည္း အမ်ိဳးမ်ိဳးလုပ္တယ္။ တခ်ိဳ႕စိတ္ဆင္းရဲမႈကို ဖံုးခ်င္လို႔၊ ေမ့ထားခ်င္လို႔ လုပ္တယ္။လူေတြေန႔စဥ္လုပ္ေနတဲ့ အလုပ္ေတြကို အေျခခံက်က်ၾကည့္ရင္ သူတို႔လိုခ်င္တဲ့ စိတ္အေျခအေနေလး ျဖစ္ေအာင္ဖန္တီး ယူေနတာပဲဆိုတာ ေတြ႕ရတယ္။ Mood တစ္ခု ဖန္တီးယူေနတယ္။ mental state တစ္ခု ဖန္တီးယူေနတယ္။ အမွန္ေတာ့ ကိုယ္ တကယ္ျပန္ခံစားေနရတာ ကိုယ့္ရဲ့ စိတ္အေျခအေန၊ကိုယ့္ရဲ့ mood ျဖစ္တယ္။ၾကည္လင္ေအးခ်မ္းတဲ့စိတ္ကို လုိခ်င္လို႔၊ ၾကည္လင္ေအးခ်မ္းတဲ့စိတ္ကို ခံစားခ်င္လုိ႔၊ ၾကည္လင္ေအးခ်မ္းသြားေအာင္ လုပ္တယ္။ ေပ်ာ္ရႊင္ျမဴးတူးတဲ့စိတ္ကိုလိုခ်င္လုိ႔ ေပ်ာ္ရႊင္ျမဴးတူးေစမယ့္ အေၾကာင္းအရာေတြကို လုပ္တယ္။ ေနာက္ဆံုး တကယ္လိုခ်င္တာ ဘာလဲလို႔ ဆိုေတာ့ စိတ္အေျခအေနေလးပဲ။ တကယ္ေတာ့ ကိုယ့္စိတ္ကုိ ကိုယ္ခံစားတာပါ၊ ကိုယ့္စိတ္ကို ကိုယ္အရသာခံတာပါ။ We enjoy our consciousness လို႔ေျပာရမယ္။တကယ္ေလးနက္တဲ့ စိတ္ခ်မ္းသာမႈကို လိုခ်င္ရင္ ကိုယ့္ကိုယ္ကို ေလးစားတဲ့သူျဖစ္ေအာင္ ေနဖို႔လုိတယ္။ ကိုယ့္ကိုယ္ကို ေလးစားတဲ့စိတ္ဟာ ခ်မ္းသာတဲ့စိတ္ ျဖစ္တယ္။ ကိုယ့္ကိုယ္ကို မေလးစားႏိုင္တဲ့ သူဟာ စိတ္ခ်မ္းသာႏိုင္မလား။ စစ္မွန္တဲ့စိတ္ခ်မ္းသာမႈမ်ိဳးကို ဘယ္လိုမွမရႏို္င္ဘူးေနာ္။ self-respect ဟာေတာ္ေတာ္ ေက်နပ္မႈရတယ္။
ကိုယ့္ကိုယ္ကို ဘာေၾကာင့္ မေလးစားႏို္င္တာလဲ။
မလုပ္သင့္တာေတြ လုပ္မိလို႔။
မလုပ္သင့္တာေတြကို လုပ္မိတဲ့အခါမွာ "ငါ မွားသြားေလျခင္း" ဆိုတဲ့ ေနာင္တ ျဖစ္တယ္။ လူေတြမွာ အမွားအမွန္ကိုခြဲျခားႏိုင္တဲ့ အသိဥာဏ္ ရွိပါတယ္။ကေလးေတြေတာင္ ေတာ္ေတာ္သိတယ္။ ဒါေၾကာင့္ မလုပ္သင့္တာ လုပ္မိတဲ့အခါ ရွက္တယ္။ guilt ျဖစ္တယ္။ ကိုယ့္ကိုယ္ကို အထင္ေသးသြားတယ္။ ကိုယ့္ကုိသူမ်ားလည္း အထင္ေသးေတာ့မွာပဲလို႔ ေတြးျပီးရွက္တယ္။ ေၾကာက္တယ္။ အဲဒါ ေတာ္ေတာ္ခံရခက္တယ္။ အဲဒါ စိတ္ဆင္းရဲမႈပဲ၊ ဒုကၡပဲ။ ရွက္ေနရတာ၊ ေၾကာက္ေနရတာကိုယ့္ကိုယ္ကို မေလးစားေတာ့တာဟာ ေတာ္ေတာ္ၾကီးတဲ့ စိတ္ဒုကၡ ျဖစ္တယ္။ဒါေၾကာင့္ အမွားနည္းေအာင္ ေနဖို႔လိုတယ္။ ရွက္ေနရတာ၊ ေၾကာက္ေနရတာ နည္းေအာင္ ကိုယ္လုပ္တာ၊ ကိုင္တာ၊ ေျပာတာ၊ ဆိုတာေတြမွာ အမွားနည္းေအာင္ သတိနဲ႔ေနတဲ့ အေလ့အက်င့္ကို ေလက်င့္ျပီး အျမဲ သတိကပ္ထားသင့္တယ္။မေတာ္တဆ နည္းနည္းပါးပါး မွားတာေတာ့ လူတုိုင္းမကင္းပါဘူး။ တမင္တကာ ေစတနာဆိုးနဲ႔ လုပ္တာမ်ိဳး မျဖစ္ဖို႔ကိုပဲအထူးသတိထားျပီး ထိမ္းသိမ္းဖို႔အေရးၾကီးတယ္။ ကိုယ့္ကိုယ္ကိုေလးစားမႈကို ျပင္းျပင္းထန္ထန္ ဖ်က္ဆီးမယ့္ ကိစၥမ်ိဳးဟာေၾကာက္စရာ အေကာင္းဆံုးျဖစ္တယ္။

စစ္မွန္တဲ့ စိတ္ခ်မ္းသာမႈကို လိုခ်င္ရင္

ဘယ္လိုကိစၥမ်ိဳးေတြ လုပ္မိတဲ့အခါမွာ guilt ဆိုတဲ့ ေနာင္တ ရတာမ်ိဳး၊ shame ဆိုတဲ့ ရွက္တာမ်ဳိးျဖစ္တတ္သလဲ။
သူမ်ားကို ထိခိုက္သြားတဲ့ ကိစၥမ်ိဳး။အဓိက က အဲဒါမ်ိဳးျဖစ္တယ္ေနာ္။ သူမ်ားပစၥည္း ခိုးတာ၊ သူမ်ားအက်ိဳးစီးပြား ၾကီးၾကီးမားမား ထိခိုက္သြားေအာင္ လိမ္လိုက္တာ။ သူမ်ားရသင့္တာကို ကုိယ္က ၾကားကရေအာင္လွည့္ယူလိုက္တာ၊ သူမ်ားသားမယားကို ျပစ္မွား လြန္က်ဴးတာ၊ သူမ်ား ဂုဏ္သိကၡာက်ေအာင္ မဟုတ္မတရားေျပာတာ၊ သူမ်ား အသက္ကို သတ္တာ၊ သတ္ခို္င္းတာ၊ အဲဒါမ်ိဳးေတြ လုပ္မိတဲ့အခါ ရွက္ရတယ္။ ေနာင္တရတယ္။ အက်ဥ္းခ်ံဳးျပီးေျပာရင္ သီလပ်က္တာေနာ္။ သီလပ်က္ရင္ ကိုယ့္ကိုယ္ကိုေလးစားမႈမရွိေတာ့ဘူး။ ေစတနာဆိုးနဲ႔ လုပ္တာေတြ အားလံုးဟာ ကိုယ့္စိတ္ထားကို ေအာက္တန္းက်သြားေစတယ္။ဒါေၾကာင့္(guilt) ေနာင္တပူပန္မႈ ျဖစ္ရတာ၊ (shame)ရွက္ရတာမ်ိဳး မျဖစ္ေအာင္ဆိုရင္ ေစာင့္စည္းမႈ ရွိရမယ္။ သီလကို ေစာင့္ထိန္းရမယ္။သူတပါးအသက္ကို မသတ္ဘူး။ သူတစ္ပါးပစၥည္းကို မခိုးဘူး၊ လိမ္ညာလွည့္ျဖားျပီး မယူဘူး။ သူတစ္ပါး သားမယားကို မျပစ္မွားဘူး။ လိမ္ညာျပီး မေျပာဘူး။ မဟုုတ္မမွန္တဲ့ အယူအဆ အေတြးအေခၚကို မေျပာဘူး။ အရက္တို႔ ၊မူးယစ္ ထိုင္းမႈိင္းေစတဲ့ ေဆးေတြကို မသံုးဘူး၊ေစာင့္စည္းတယ္၊ထိန္းသိမ္းတယ္ ဆိုရင္(guilt) ေနာင္တ ပူပန္မႈျဖစ္ရတာ၊ (shame) ရွက္ရတာမ်ိဳးမျဖစ္ဘူး။အရက္တို႔၊ မူးယစ္ ထံုထိုင္းေဆးတို႔၊ စိတ္ၾကြေဆးတို႔ကို စြဲေနတဲ့သူေတြကို ေတြ႔ဖူးတယ္။ သူတို႔ရဲ့ အမူအရာေတြဟာ ၾကည့္လို႔မေကာင္းဘူး။ သူတို႔မ်က္ႏွာမွာၾကည္လင္မႈ၊ေအးခ်မ္းမႈ မရွိတာေတြ ေတြ႔ရတယ္။ ညွိဳးႏြမ္းေနတယ္။ က်န္းမာေရးမေကာင္းတဲ့ လကၡဏာေတြ ေတြ႔ရတယ္။ သူတို႔ကိုယ္ကို သူတို႔ ယံုၾကည္မႈ၊ ေလးစားမႈမရွိေတာ့ဘူး။ပတ္၀န္းက်င္ အသိုင္းအ၀ိုင္းကလည္း သူတုိ႔ကို တကယ္မေလးစားဘူး။
သူတို႔ကို ၾကည့္ရတာ ေပ်ာ္တဲ့အမူအရာလည္းမရွိဘူး။ ၾကံဳလို႔ တစ္ခါက သူတို႔ေနတဲ့ေနရာကို ေရာက္ဖူးတယ္။ သူတို႔ေနရာဟာညစ္ပတ္ နံေစာ္ေနတယ္။ သန္႔ရွင္းမႈ သပ္ယပ္မႈ မရွိဘူး။ ရႈပ္ေနတယ္။ အရက္မႈးျပီးေတာ့ ကိုယ့္ကိုယ္ကိုေတာင္ သန္႔ရွင္းေအာင္ သပ္ယပ္ေအာင္ မလုပ္ႏိုင္တဲ့သူ၊ ကိုယ့္အိမ္ ကိုယ့္အခန္းကိုေတာင္မွ သန္႔ရွင္းေအာင္ မထားႏိုင္တဲ့သူမွာ ကိုယ့္ကိုယ္ကို ေလးစားမႈ(self-respect)ဘယ္ရွိႏိုင္မွာလဲ။ ဘယ္လိုမွမရွိႏို္င္ဘူး။ကိုယ့္ကိုယ္ကို ေလးစားမႈ မရွိတဲ့သူ၊ သူမ်ားကလည္းကိုယ့္ကို မေလးစားဘူးလို႔ခံစားရတဲ့သူဟာ၊ အဲဒါကိုခံရခက္လို႔ ကိုယ့္ကို သူမ်ားေၾကာက္ေအာင္ ေဒါသၾကီးၾကီးနဲ႔ ေျပာဆိုဆက္ဆံတတ္တယ္။ ေၾကာက္တာဟာ ေလးစားမႈ အတု တစ္မ်ိဳးျဖစ္တယ္။ ေလးစားမႈ အစစ္ မဟုတ္ဘူး။ သူဟာ အဲဒီေလးစားမႈ အတုျဖစ္တဲ႔ ေၾကာက္တာကိုပဲ ရေအာင္ လုပ္ေတာ့တယ္။ အတုေလာက္နဲ႔ပဲ ေက်နပ္ရေတာ့တယ္။ အစစ္ကိုေတာ့ မရႏိုင္ဘူး။ကိုယ့္ကိုယ္ကို ေလးစားတဲ့သူ၊သူတစ္ပါးရဲ့ေလးစားမႈကို လည္းထိုက္ထိုက္တန္တန္ရတဲဲ့သူဟာ စိတ္ခ်မ္းသာတယ္။ စိတ္ေအးခ်မ္းတယ္။ ဒါေၾကာင့္ အမ်ားနဲ႔ဆက္ဆံတဲ့အခါမွာ ႏူးညံတယ္။ စိတ္ရွည္တယ္။ ေၾကာက္တာကို သူမလိုခ်င္ဘူး။အရက္တုိ႔၊ မူးယစ္ ထံုထိုင္းေဆးတို႔ စြဲေနတဲ့သူဟာ အလုပ္ကိုလည္း မွန္မွန္ကန္ကန္ မလုပ္ႏိုင္ဘူး။ တခ်ိဳ. မိသားစုရွိတယ္။ မိသားစုကို ေကာင္းေကာင္းမြန္မြန္ ရွာမေကၽႊးႏိုင္ဘူး။ မေထာက္ပံ့ႏိုင္ဘူး။ မေနသာတဲ့သူေတြက သူတို႔ကိုျပန္ျပီး ေထာက္ပ့ံေနရေသးတယ္။ကိုယ့္တာ၀န္ကို ကိုယ္မယူႏိုင္တဲ့၊ ကိုယ့္မိသားစုကို ကိုယ္ရွာမေကၽႊးႏိုင္တဲ့သူဟာ ကိုယ့္ကိုယ္ကို ဘယ္လိုလုပ္ေလးစားမႈ ရွိႏိုင္မလဲ။ ရွက္ေနမယ္၊ အားငယ္ေနမယ္။ တခ်ိဳ. အဲဒီလို ရွက္ေနတာ အားငယ္ေနတာကို ေမ့ထားႏိုင္ဖို႔ မူးေအာင္ေသာက္ျပန္တယ္။မလုပ္သင့္တာေတြကို လုပ္ေနတဲ့သူေတြဟာ သူတို႔မွာ(guilt)အျပစ္ရွိတဲ့သူတစ္ေယာက္ျဖစ္ေနတဲ့အတြက္ ပူေလာင္တဲ့ခံစားမႈ (shame) ရွက္တဲ့ခံစားမႈရွိတယ္။ဒါေၾကာင့္ စစ္မွန္တဲ့ စိတ္ခ်မ္းသာမႈကို လိုခ်င္ရင္ ပထမဦးဆံုး (self-respect)မိမိကိုယ္ကို တကယ္ေလးစားမႈကို ရေအာင္ လုပ္ရမယ္။ သူမ်ားကိုယ့္ကိုမေလးစားတာက ကိုယ္မတတ္ႏိုင္တဲ့ ကိစၥ ျဖစ္တယ္။ တခ်ိဳ.က ေကာင္းတဲ့သူကိုေတာင္ မေလးစားတာ ရွိေသးတာပဲ။ ဒါသူတို႔နဲ႔ပဲ ဆိုင္တယ္လို႔ ထားလိုက္လို႔ ရေသးတယ္။ ဒါ သူ႔သေဘာေပါ့။ မ်ားေသာအားျဖင့္ေတာ့ ေကာင္းေကာင္းမြန္မြန္ ေနတဲ့လူကို ေလးစားၾကပါတယ္။ ေကာင္းေကာင္းမြန္မြန္ ေနတဲ့သူကို မေလးစားတဲ့သူဟာသူကိုယ္တိုင္က မေကာင္းတဲ့သူ၊ ကိုယ့္ကိုယ္ကို မေလးစားႏိုင္တဲ့သူ ျဖစ္ေနလို႔ပဲ။ေကာင္းေကာင္းေနတဲ့သူ၊ ကိုယ့္ကိုယ္ကို ေလးစားတဲ့သူဟာ ေကာင္းေကာင္းေနတဲ့သူကို ေလးစားႏိုင္ပါတယ္။ အင္မတန္ေလးစားပါတယ္။ စိတ္ေကာင္းရွိတဲ့လူဟာ စိတ္ေကာင္းရွိတဲ့သူကို သိပ္ေလးစားပါတယ္။ အက်င့္စာရိတၱ ေကာင္းတဲ့သူဟာ အက်င့္စာရိတၱ ေကာင္းတဲ့သူကို ေလးစားပါတယ္။စိတ္ေကာင္းရွိတဲ့သူ၊ ေကာင္းေကာင္းမြန္မြန္ ေနတဲ့သူကို မေလးစားႏိုင္တဲ့သူဟာ သူ႔ကိုယ္သူ မေလးစားႏိုင္လို႔ ခံရခက္ေနတာ၊ ရွက္ေနတာကို reactလုပ္တာ၊ တုန္႔ျပန္တာပဲ။ သူ႔ကိုယ္တိုင္က မေကာင္းေတာ့ ေကာင္းတဲ့လူကို ျမင္ရတဲ့အခါ သူမေကာင္းတာပိုျပီးေတာ့ ထင္ရွားလာလို႔ အဲဒီ ေကာင္းတဲ့သူကိုပဲ မေက်မနပ္ျဖစ္တယ္။ တခ်ိဳ႕ေတာ့ ကိုယ္က ေကာင္းေကာင္းမေနေပမဲ့ ေကာင္းေကာင္းေနတဲ့လူကို ေလးစားႏိုင္တယ္။ အဲဒီလို လူဟာ တစ္ေန႔မွာ လူေကာင္းတစ္ေယာက္ျဖစ္လာႏိုင္ေသးတယ္။ေကာင္းတဲ့လူကုိ မေလးစားႏိုင္တဲ့ လူဟာ သူကိုယ္တုိင္ ေကာင္းတဲ့လူျဖစ္မလာႏိုင္ဘူး။
သူမ်ားရဲ့ ေကာင္းတဲ့ ဂုဏ္(quality)ကိုမေလးစားရင္ ကိုယ့္မွာ အဲဒီေကာင္းတဲ့ ဂုဏ္(quality)မ်ိဳး မျဖစ္ေပၚႏိုင္ဘူး။ ဒါေၾကာင့္ သူမ်ားမွာ ေကာင္းတဲ့ ဂုဏ္တစ္ခုခုရွိရင္ အဲဒါကို လိႈက္လိႈက္လွဲလွဲ ေလးစားႏုိင္တဲ့သူ ျဖစ္ရမယ္။ ဒါမွ အဲဒီဂုဏ္(quality)မ်ိဳးကို ကိုယ္လည္းရလာမယ္။ သူမ်ားရဲ့ ေကာင္းတဲ့ ဂုဏ္ကို မေလးစား
ႏိုင္ရင္ ကိုယ့္မွာ အဲဒီဂုဏ္မ်ိဳး မရႏိုင္ေအာင္ မျဖစ္ႏိုင္ေအာင္ လမ္းပိတ္လိုက္သလို ျဖစ္သြားတယ္။

စိတ္သန္႔ရွင္းရမယ္။

လုပ္သင့္တာကို မလုပ္တဲ့အခါမွာလည္း ကိုယ့္ကိုယ္ကို ေလးစားမႈ(self-respect)နည္းသြားတယ္။ အဲဒါ သူမ်ားေတာ့မသိဘူး။ ကိုယ္ပဲသိတယ္။ဟုတ္တယ္၊လုပ္သင့္တာကို လုပ္ႏိုင္ပါလ်က္နဲ႔၊ သိပါလ်က္နဲ႔ မလုပ္ဘဲေနရင္လည္း ကိုယ့္ကိုယ္ကို ေလးစားမႈ နည္းသြားတယ္။ ဒါေၾကာင့္လုပ္သင့္တာကိုလည္း လုပ္ရမယ္။ မလုပ္သင့္တာကိုလည္း မလုပ္မိေအာင္ ထိန္းသိမ္း ေစာင့္စည္းရမယ္။ ဒါမွသာ မိမိကိုယ္ကို ေလးစားႏိုင္မယ္။မလုပ္သင့္တာ လုပ္မိလို႔ ရွက္ေနတယ္။ ေနာင္တျဖစ္ေန တယ္ဆုိရင္ စိတ္မွာၾကည္လင္ေအးခ်မ္းမႈ မရွိဘူး။ စိတ္မခ်မ္းသာဘူး။ ကိုယ့္အမွားကို ကိုယ္ထပ္ခါထပ္ခါ ေတြးေနမယ္။ သို႔မဟုတ္ရင္ ေမ့ဖို႔ ၾကိဳးစားတဲ့အေနနဲ႔ တစ္ျခားကို စိတ္လမ္းလႊဲေနရင္ သူ႔စိတ္ဟာ လြတ္လပ္မႈမရွိဘူး။ သူ႔စိတ္က မလြတ္လပ္ေတာ့လို႔ တျခားတန္ဖိုးရွိတဲ့ ကိစၥေတြကို လုပ္ဖို႔ စိတ္မအားေတာ့ဘူး။ တန္ဖိုးရွိတဲ့၊ ေလးနက္တဲ့၊ သိမ္ေမြ႔တဲ့ ကိစၥေတြ လုပ္ဖို႔ စိတ္မွာ အင္အားမရွိဘူး။ ေနာင္တနဲ႔ ရွက္ရတဲ့အထဲမွာပဲသူ႔စိတ္က ေခ်ာင္ပိတ္မိေနျပီ။
ကိုယ့္ကိုယ္ကို ေလးစားမႈ ရွိဖို႔ဆိုတာ အက်င့္သီလနဲ႔ ပက္သက္ျပီးေတာ့ စင္ၾကယ္မႈ ရွိရမယ္။ စင္ၾကယ္မႈလို႔ ဆိုကတည္းက သန္႔ရွင္းမႈဆိုတဲ့ အဓိပၸါယ္ေနာ္။ကိုယ္အမႈ၊ႏႈတ္အမႈေတြမွာ အျပစ္ကင္းတယ္။ သန္႔ရွင္းတယ္ဆိုရင္ပဲ ကိုယ့္ကိုယ္ကို ေလးစားႏိုင္ပါတယ္။ ဒီထက္တစ္ဆင့္ ျမွင့္ရရင္ စိတ္သန္႔ရွင္းဖို႔လည္း လိုတယ္။
စိတ္ထဲမွာ ျဖစ္ေနတဲ့အေတြးေတြက မေကာင္းတာေတြ မေတြးသင့္တာေတြျဖစ္ေနရင္၊ အဲဒီလို အေတြးမ်ိဳးေတြ ေတြးေနလို႔ကိုပဲ “ငါ မေတြးသင့္တာေတြေတြးေနပါလား“ ဆိုျပီး (guilt) ပူပန္မႈျဖစ္တယ္။ “ငါ့စိတ္က မသန္႔ရွင္းဘူး“ ဆိုျပီးရွက္တယ္။ဒါေၾကာင့္ စိတ္ကို သန္႔ရွင္းေအာင္ထားတတ္ဖို႔လိုတယ္။ ကိုယ့္စိတ္ထဲမွာ ဘာေတြေတြးေနသလဲဆိုတာနည္းနည္း သတိထားထားျပီးၾကည့္ၾကည့္တဲ့ အေလ့အက်င့္ေလးရွိရမယ္။ စိတ္ကိုသိေနရင္၊ အေတြးေတြကို သိေနရင္ မသန္႔ရွင္းမႈဟာ တျဖည္းျဖည္း၊နည္းသြားႏို္င္တယ္။ျဖစ္ေၾကာမရွည္ေတာ့ဘူး။ သန္႔ရွင္းျပီးၾကည္လင္ေအးခ်မ္းေနတဲ့စိတ္ျဖစ္တာမ်ားလာမယ္။








ဆက္လက္ေဖာ္ျပပါမည္။